2022-07-20Süt dişlerinin bile güçlü sinirlere ihtiyacı vardır! Çocuğunuzun ince, küçük süt dişleri, sonraki kalıcı dişlerden daha ince bir mineye sahiptir. Ayrıca süt dişlerinin sinir boşluğu oldukça büyüktür. Çürükler burada yetişkin dişlerden daha hızlı yayılabilir. Süt dişleri özellikle çürüklerin neden olduğu sinir iltihabına karşı hassastır. Dişlerde pulpaya kadar inen derin boşluklar iltihaba neden olur. Bu durumda tedavi amputasyon tedavisi veya kanal tedavisi şeklinde olabilir.
Süt dişlerinin ampütasyon tedavisi, dişin kök kanallarında sağlıklı pulpa bırakılırken diş özünün (pulpa) enfekte olan kısmının çıkarılmasından oluşur. İşlem sırasında tekrar doku enfeksiyonu riskini azaltmak için antiseptikler verilir.
SSS
Amputasyon nedir?
Derin çürüklü süt dişlerinde, çürüğün temizlenmesi sırasında pulpanın açıldığı ancak kök pulpasının sağlıklı ve iyileşme kapasitesini koruduğu izlenimi edinilen durumlarda, çürükten etkilenmiş ve inflamasyon gözlenen kron pulpasının çıkartılarak kalan sağlıklı kök pulpasının üzerine pulpanın vitalitesini koruyacak ya da fiksasyonunu sağlayacak bir kapaklama ajanı ile örtülmesi işlemidir.
Genç dişlerde pulpa nasıldır?
Pulpa, krondan kök ucunun en dibine kadar her hayati dişin içini doldurur. Bölgeye bağlı olarak, taç pulpası (koronal pulpa) ve kök pulpası (radiküler pulpa) arasında bir ayrım yapılır. Diş gelişimi sırasında, dişler daha ağızda görünmeden önce pulpa, sert diş maddelerini dentin ve diş minesi üretir. Genç dişlerin hala çok ince duvarları, büyük bir pulpa çekirdeği ve diş kök ucunun altında daha büyük bir açıklığı vardır.
Süt dişindeki derin çürükler veya diş travması, hızla dişin iç kısmının ağız boşluğundan gelen mikroplarla enfekte olmasına neden olabilir. Bununla birlikte, geleneksel bir kök dolgusu, doğal diş değiştirme sürecini engeller, çünkü süt dişi kökleri zamanı geldiğinde basitçe çözülür. Genç daimi dişlerin kökleri kanal tedavisi sonrası tam olarak gelişmeyebilir çünkü pulpa artık dentin oluşturamaz ve normal stabilitesini sağlayamaz. İdeal olarak dişin ömür boyu canlı kalması gerektiğinden diş hekimi pulpotomi yapabilir.
Amputasyon tedavi prosedürü nasıldır?
Tedavinin amacı, hasara rağmen dişin vital pulpasını ve buna bağlı avantajları korumaktır. Tedavi sırasında diş hekimi diş pulpasının sadece enfekte olan kısmını keser. Pulpanın geri kalanı yaşayabilsin diye tabiri caizse kurban edilir. Dişlerde amputasyon, çocuk ve ergenlerde en sık uygulanan endodontik tedavilerden biridir.
İlk olarak, tedavi sırasında bölgeyi mümkün olduğunca mikropsuz tutmak için bir lastik örtü ile diş ağız boşluğundan ve tükürükten korunur. Yarada kan pıhtısı oluşmayacağından, ferrik sülfat ile sonraki hemostaz çok önemlidir. Özel bir siman ile yara pansuman yapılır ve gerekirse bölge akışkan plastik ile kaplanır. Son olarak, etkilenen diş bir dolgu veya hazır bir çocuk tacı ile kaplanır. Endodontik önlemin başarı oranı yaklaşık yüzde 90'dır.
Kök amputasyonunda ne olur?
Çürük, dışarıdan açıkça görülmeden önce bile, genellikle mine ve dentin yoluyla dişin içindeki sinire doğru yol almıştır. Sinir hasar gördüğünde, diş hekimi hastalıklı kısmı çıkarır. Kök amputasyonunda sinirin taç kısmı çıkarılır, kök "canlı" kalır. Diş hekimi ortaya çıkan boşluğu çimento ve plastikle doldurur. Bu "içi boş" dişler, sağlıklı dişlerden daha fazla kırılma riski taşıdığından, az miktarda kalıntı varsa, bunların çelik bir taç ile kaplanmasını önerilir.
Süt dişi pulpa amputasyonlarında tedavinin başarısı hangi faktörlere bağlıdır?
Süt dişi pulpa amputasyonlarında tedavinin başarısı çocuğun yaşına, kök ve kron pulpasındaki enflamasyonun durumuna, kök rezorbsiyonunun derecesine, kullanılan teknik ve amputasyon patının niteliğine, geçici ya da daimi restorasyonların sızdırmazlık özelliğine, gözlem süresi ve başarının hangi kriterlere göre belirlendiğine bağlı olarak değişkenlik gösterdiği gibi tedavinin tecrübeli bir hekim elinde uygun aletlerle özenle yapılmasına da bağlıdır.
Çocuğuma neden amputasyon tedavisi yaptırmalıyım?
Çocuklar için süt dişi amputasyon tedavisi yapılmadan önce çürüğün ne kadar ilerlediği ve sinirlerin durumu incelenir. Dişlerin çekilmesi gerekiyorsa panoramik röntgen çekilir ve alttaki daimi dişin gelişimiyle birlikte süt diş kökünün daimi dişi ne kadar etkilediği analiz edilir.
Eğer süt dişinde uygulanacak amputasyon ya da yer tutucu tedavisi için geç kalındıysa dişler çekilir. Çekimden dolayı oluşan boşluğun iki tarafında yer alan dişler çekim boşluğuna doğru eğilebilir veya hareket edebilir. Alttan gelecek olan diş için de gereken yer kaybedilmiş olur. Buna bağlı olarak da dişlerde çapraşıklık ve ortodontik sorunlar meydana gelir. Süt dişleri ve daimi dişlerin sağlığı açısından mutlaka amputasyon yapılmalıdır.
Üst azı dişlerinde kök amputasyonu nedir?
İleri periodontitis, tek kök kırıkları ve düzeltilemeyen başarısız endodontik tedaviler, üç köklü büyük azı dişinde (molar) dişin korunmasını tehlikeye atar. Korunmaya değer kökler üzerinde endodontik tedavi tamamlandıktan sonra, son derece küçük bir operasyonda (diş çekiminden çok daha nazik) sadece etkilenen kök alınabilir. Ayırma noktası doldurulur, parlatılır ve florlanır, gerekirse bir taç eklenir.
Gençlerde eksik kök büyümesi olan dişlerin tedavisi
Gençlerde endodontik tedavinin en sık nedeni diş çürümesinden önce bir kaza veya yaralanmadır. Genç dişlerin çok ince duvarları ve kök ucunda geniş bir açıklığı (foramen apikal) vardır. Diş özü (pulpa) öldüğünde yeni dentin oluşturulamaz. Kök duvarı ince ve kırılmaya meyillidir. Dişin yaşam beklentisi, kırılma riskinden dolayı önemli ölçüde azalır. Bu nedenle diş pulpasının açılması ile birlikte diş kronunun kırılması durumunda en iyi tedavi kanal tedavisi değil pulpotomidir. Tedavide amaç daha fazla diş dokusunun oluşması ve kökün doğal bir şekilde güçlendirilmesidir. Pulpotomi sırasında, pulpanın en üstteki iki ila üç milimetresi “feda edilir”. Özellikle kemik ve diş iliği ile çok iyi uyum sağlayan, kalsiyum silikat bazlı yoğun bir çimento olan biodentin'in kullanılmasıyla, kalan iliği ömür boyu canlı tutma şansı çok yüksektir. Bu, pulpanın dentin oluşturmaya devam etmesine ve hala ince olan kök duvarının normal dayanıklılık ve stabiliteye olgunlaşmasına izin verir.
Amputasyon tedavisinde hangi komplikasyonlar ortaya çıkabilir?
Ampütasyon sırasında kök pulpası bakteriler tarafından enfekte edilirse veya dişin nihai restorasyonu bakterilere karşı yetersiz bir şekilde kapatılırsa, kalan pulpa iltihaplanabilir. Fistüller ve apseler oluşabilir; diş kökünün altında periodontitis gelişimi de mümkündür (apikal periodontitis).
