Kötü kokulu nefes muhtemelen herkese tanıdık gelir. Sarımsak tükettikten sonra veya alkol aldıktan sonra sabahları ağız kokusu tamamen normaldir ve bazı durumlarda yaygındır. Bununla birlikte, hoş olmayan deneyim daha sık ve net bir tetikleyici olmadan ortaya çıkarsa, bunun arkasında başka sorunlar saklanıyor olabilir.
SSS
Ağız kokusunun nedenleri nelerdir?
Ağız kokusunun tetikleyicileri çeşitlidir ve vücudun tamamen normal reaksiyonlarından ciddi sistemik hastalıklara kadar uzanır. Bu nedenle, her türlü ağız kokusu endişe kaynağı değildir. Çoğu durumda, örneğin dil veya dişlerdeki plak, bakteriler için üreme alanı görevi görür. Bu hoş olmayan kokular, artan ağız hijyeni ile ortadan kaldırılabilir.
Ağız kokusunu hangi doktor tedavi eder?
Dişlerin ve dilin iyice temizlenmesi ve ayrıca belirli yiyecekleri veya uyarıcıları yememek çoğu durumda ağız kokusunu giderecektir. Ağız kokusu düzenli hijyene rağmen devam ediyorsa veya tekrar tekrar oluyorsa bir diş hekimine görünmenizi öneririz. Etkilenenler ayrıca ateş, cerahatli balgam veya ağız mukozasında gözle görülür değişiklikler gibi ek semptomları varsa derhal profesyonel tavsiye almalıdır. Aile doktoru ilk temas noktası olabilir. Aile hekiminiz, bir diş hekimini ziyaret etmenizi önerir. KBB doktoru burun ve boğaz bölgesindeki nedenlerden sorumludur. Diğer sistemik hastalıklardan şüpheleniliyorsa, hasta bir dahiliyeci tarafından ayrıca aydınlatılmalıdır.
Doktorlar ağız kokusunu nasıl teşhis eder?
Ağız kokusunun nedenlerini belirlemek için doktor önce hastayla ayrıntılı bir konsültasyon yürütür ve bu sırada hastanın yaşam tarzı (sigara, alkol) ve ağız hijyeni hakkında sorular sorar. Ayrıca nedeni bulmanın yolunu gösterebilecek diğer semptomları da sorar. Diş ağrısı, diş eti kanaması, ateş, öksürük, burun akıntısı veya mide ekşimesi burada önemlidir.
Daha sonra koklama testini gerçekleştirir. Hastasına ondan yaklaşık on santimetre uzakta sorar, önce ağzı kapalı, sonra açık ağzından nefes verir. Doktor, ağız açıkken kokunun daha yoğun olduğunu tespit ederse, bunun nedeni büyük olasılıkla ağız boşluğundadır. Burundan solunan hava da kötü kokuyorsa, paranazal sinüslerin veya diğer organların hastalıkları tetikleyici olabilir.
Doktorun koku alma duyusu da farklı şiddet derecelerine göre sınıflandırma için gerekli olabilir. Birinci derece ağız kokusunda, ağız kokusu yalnızca on santimetre mesafeden koklanabilirken, ikinci derece ağız kokusu hastalarının kötü nefesi 30 santimetrelik bir yarıçap içinde hissedilebilir. Üçüncü seviyede, ağız kokusu zaten bir metre mesafeden hissedilebilir.
Bu testler çok sübjektif olduğundan ve hekimin koku alma duyusuna bağlı olduğundan, bilimsel önemi düşüktür. Örneğin halimetre, hastanın nefesindeki kükürt bileşiklerini ölçen objektif bir ölçüm yardımcısı olarak hizmet eder. Belirli bir sınır aşıldığında uzman ağız kokusundan bahseder. Diğer nefes testleri, ilgili neden hakkında bilgi sağlayabilir. Örneğin, bir hidrojen nefes testi, laktoz intoleransı için bir tanı kılavuzu ve Helicobacter pylori için bir C-üre nefes testi işlevi görür.
Nedeni oral ise diş hekiminize görünün. Dişlerin durumunu, dişler arasındaki boşlukları, diş etlerini ve dili inceler. Herhangi bir anormallik varsa, diş rehabilitasyonu aynı zamanda ağız kokusu tedavisidir. KBB doktoru, sinüslerden elde edilen nazal endoskopi ve bakteriyel sürüntüler aracılığıyla olası nedenleri belirleyebilir. Sistemik hastalıklardan şüpheleniliyorsa, dahiliye uzmanı daha fazla teşhis gerçekleştirir. Bunlara, diğer şeylerin yanı sıra kan şekeri, böbrek ve karaciğer değerlerini içeren kan testleri ve bir mide hastalığından şüpheleniliyorsa gastroskopi dahildir.
Ağız kokusu nasıl tedavi edilebilir?
Ağız kokusunun tedavisi nedene bağlıdır. Bu sebepler çeşitli olduğundan, ağız kokusu tedavisi de geniş kapsamlıdır.
Çoğu durumda ağız boşluğundaki sorunlar ağız kokusuna neden olur. Bu genellikle, artan ağız hijyeni yoluyla ortadan kaldırılabilen dil üzerindeki kaplamayı etkiler. Bununla birlikte, çürükler ağız kokusuna yol açarsa, diş hekimi etkilenen dişi bir dolgu ile tedavi edebilir. Diş hekimi, diş eti veya periodonsiyumdaki herhangi bir iltihabı antibiyotiklerle tedavi eder.
Antibiyotikler ayrıca paranazal sinüs hastalıklarının tedavisinde sıklıkla tercih edilirken, nazal poliplere bağlı ağız kokusu bunların cerrahi olarak çıkarılmasıyla tedavi edilebilir. Şeker hastalığı, böbrek veya karaciğer hastalıkları gibi sistemik hastalıklar daha karmaşık, multidisipliner tedavi gerektirir.
Genel olarak doktorlar, ağız kokusu olan tüm hastalara tütün ve alkol tüketimini sınırlamalarını tavsiye eder. Kahve, sarımsak, soğan ve pırasadan kaçınmak da tedavinin bir parçasıdır.
Ağız kokusunu nasıl önleyebilirim?
Belli bir dereceye kadar herkes ağız kokusunu önleyebilir. Kapsamlı ağız hijyeni bunu yapmanın en etkili yoludur. Bu, dişlerinizi günde iki kez iyice fırçalamayı, diş ipi veya diş arası fırçası kullanmayı, dilinizi diş fırçası veya dil kazıyıcı ile temizlemeyi ve düzenli olarak gargara kullanmayı içerir. Uzmanlar ayrıca yılda bir veya iki kez diş hekiminde profesyonel diş temizliği ve altı ayda bir kontrol önermektedir.
Kahve, alkol, sigara, sarımsak ve soğandan uzak durmak, bu uyarıcılar ve yiyeceklerle ilişkili ağız kokusuna karşı da koruma sağlar. Şekersiz sakız çiğnemek de tükürük üretimini uyarır ve böylece ağız kokusuna karşı korur.
Neden kendi kötü nefesimi kendim hissedemiyorum?
Ağız kokusu yaşayanların çoğu, uzun süre ağız kokularını bilmezler ve bunu sadece karşılarındaki kişinin kaçınma davranışıyla fark ederler. Etkilenen kişi genellikle alışkanlık etkisinden dolayı kendi nefesini hissedemez. Ağız boşluğumuz ile burun arasında bir bağlantı olduğu için koku alma duyusu sürekli olarak nefes veya ağız kokusu ile karşı karşıya kalır. Ancak bir süre sonra burun kalıcı olarak var olan kokuları filtreler ve onları görmezden gelir, bu nedenle kişinin kendi ağız kokusu kendisi tarafından genellikle algılanamaz.
Hangi yiyecekler ağız kokusunu tetikler?
Hepimiz sarımsak, soğan veya pırasa yedikten sonra hoş olmayan ağız kokusuna aşinayız. Sarımsak kokusu üç güne kadar kalıcı olabilir ve dişlerinizi fırçalayarak sadece sınırlı ölçüde hafifletebilirsiniz. Çünkü yiyeceklerin ürettiği kokular kan yoluyla akciğerlere ulaşır. Buna göre, etkilenenlerin nefesleri tükettikleri yemek gibi kokar. Alkol, kahve ve sigara da hoş olmayan bir ağız kokusu bırakabilir, ancak bu genellikle daha çabuk kaybolur.
Bağırsak bakteri florası bozulursa, örneğin gıda intoleransı durumunda da ağız kokusu oluşabilir. Laktoz intoleransı durumunda örneğin süt ürünleri tüketimi bazen ishal ve gaza ek olarak ağız kokusuna neden olur. Bunun nedeni laktoz parçalayıcı enzim laktaz eksikliğidir. Laktoz, laktaz eksikliği nedeniyle düzenli olarak parçalanmadığından bağırsak bakterilerinin beslenmesini sağlar. Bunlar, diğer şeylerin yanı sıra metan üretir ve bu da daha sonra ağız kokusuna neden olabilir.
Sabahları neden kötü nefes alıyorum?
Çoğu durumda, bakteriler kükürt dioksit yaydıkları için ağız kokusuna neden olur. Dişlerimizi fırçalayarak ağız hijyeninin yanı sıra tükürük ile doğal diş temizliği de ağzımızdaki bakteri sayısını azaltır. Buna göre, tükürük eksikliği aynı zamanda bakterilere karşı yetersiz bir doğal savunma anlamına gelir. Şiddetli ağız kuruluğu ile ilişkili hastalıklara (örn. Sjögren sendromu) ek olarak, bu durum uyandıktan sonra oluşan ağız kokusu ile de fark edilebilir. Vücut geceleri daha az tükürük üretir, bu nedenle bakteriler daha iyi çoğalabilir. Normalde sabah ağız kokusu dişlerinizi fırçalayarak giderilir.
Ağız kokusu hangi hastalıklarla ilişkilidir?
Ağız kokusunun zararsız nedenlerine ek olarak, ağız kokusu tedavi gerektiren bir hastalığın belirtisi de olabilir. Bu en sık ağız boşluğunda iltihaplanma ile olur. Vakaların neredeyse yüzde onunda ağızda olmayan bir hastalık halitozun arkasında gizlidir. Ağız kokusunun psikolojik nedenleri de önemlidir. Objektif olarak ağız kokusu tespit edilemese de, hastalar dayanılmaz ağız kokusundan muzdarip olduklarından emindir.
Diş çürümesi ağız kokusuna sebep olabilir mi?
Ağız kokusunun yaygın bir nedeni diş çürümesidir. Bu, sert diş maddesinin ayrışmasına ve dolayısıyla diş hasarına yol açar. Ağız kokusu, kükürt dioksit üreten bakteriler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır.
Diş eti iltihabı, periodontitis ağız kokusuna sebep olur mu?
Bu durumda da ağızdan gelen kötü kokudan bakteriler sorumludur. Diş eti iltihabı, yani diş etlerinin iltihaplanması ve periodontiyum iltihabı olan periodontitis durumunda, bakteriler ağız boşluğunda çoğalır ve bu da daha sonra ağız kokusu oluşumunu tetikler. Periodontitis durumunda, özellikle genişleyen diş eti cepleri, yoğun koku yayan mikroorganizmalar için bir üreme alanıdır.
Takma dişler ağız kokusuna sebep olur mu?
Kronlar, köprüler, diş implantları veya çıkarılabilir protezler düzgün bir şekilde temizlenmezse bakteriler hızla çoğalabilir ve ağız kokusuna neden olabilir.
Oral mukoza iltihabı ağız kokusuna sebep olur mu?
Örneğin mantar enfeksiyonları nedeniyle ağız mukozası iltihaplanırsa, hoş olmayan bir ağız kokusu ortaya çıkabilir. Ağızda açık yaralara neden olan hastalıklar da ağız kokusuna yol açabilir. Frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların yanı sıra otoimmün hastalıkları da içerirler.
Bademcik iltihabı ağız kokusuna sebep olur mu?
Bademcik iltihabına neden olan bakteriler aynı zamanda kötü bir kokuyla da ilişkilendirilebilir. Bademcik taşları da ağız kokusuna neden olabilir. Bademciklerde çeşitli maddelerden oluşan küçük beyaz-sarımsı taşlardır. Genellikle zararsızdırlar, ancak çok güçlü bir kokuya sahiptirler.
Burun ve boğaz bölgesinde oluşan bir iltihaplanma ağız kokusuna sebep olur mu?
Ağız kapalıyken bile solunan havada kötü koku hissediliyorsa, bunun nedeni paranazal sinüslerin veya boğazın iltihaplanması olabilir. Nazal polipler veya – özellikle çocuklarda – burundaki yabancı cisimler de ağız kokusuna neden olabilir.
Ağız, burun ve boğazdaki tümörler ağız kokusuna sebep olur mu?
Ağız, burun ve boğazdaki kötü huylu hastalıklar, ağız kokusunun çok nadir bir nedenidir. Bununla birlikte, bilinen bir neden olmaksızın kronik ağız kokusu durumunda, bir tümörü ekarte etmek için bir burun ve boğaz endoskopisi önerilir.
Solunum hastalıkları ağız kokusuna sebep olur mu?
Zatürre, bronşit ve benzeri durumlar ağız kokusuna neden olabilir. Güçlü bir irin kokusuna neden olabilen cerahatli iltihaplanmaya özellikle dikkat edilmelidir. Solunum yolu hastalığının Covid-19'un ağız kokusuyla ne ölçüde bağlantılı olduğu henüz tam olarak açıklığa kavuşturulmamıştır.
Karaciğer hastalıkları ağız kokusuna sebep olur mu?
Karaciğer hastalıklarında bazı toksinler vücuttan uzaklaştırılamıyorsa kanda birikir. Çoğu durumda, akciğerler maddeleri dengeleyici olarak salgılayarak ağız kokusuna neden olur.
Böbrek hastalıkları ağız kokusuna sebep olur mu?
Böbrek hastalığı olanlar da kötü kokulu nefesten muzdarip olabilir. Karaciğer hastalıklarında olduğu gibi bazı zararlı maddelerin böbrekler yoluyla atılmaması da bu durumda ağız kokusundan sorumludur. Nefes genellikle kandaki artan üre konsantrasyonunun neden olduğu amonyak kokar.
Şeker hastalığı ağız kokusuna sebep olur mu?
Diyabetli kişilerde şekerin emilmesinden ve işlenmesinden sorumlu hormon olan insülin eksikliği vardır. Vücut şekerden enerji üretemezse, yağ asitlerini alternatif enerji kaynakları olarak hizmet eden keton cisimlerine dönüştürür. Bunlar tatlı ve keskin aseton kokar ve tipik ağız kokusunu karakterize eder.
Ağız kokusu mideden de gelebilir mi?
Hastalar genellikle kötü nefesin mideden geldiğine inanırlar. Bununla birlikte, bu, ilk başta düşünülenden çok daha az sıklıkta yani vakaların sadece yüzde birinden azında görülüyor. Çünkü mide ile yemek borusu arasında mideyi kapatan ve böylece hoş olmayan kokuların mideden kaçmasını önleyen bir sfinkter kası bulunur. Ayrıca, yemek borusu normalde tamamen açık olmayıp kapalıdır, bu da mide ve ağız boşluğundan gelen kokular arasında başka bir engel teşkil eder. Bununla birlikte, nadir durumlarda mide hastalıkları asidik ağız kokusuna yol açabilir. Gastrik mukozal inflamasyona genellikle Helicobacter pylori adı verilen bir bakteri neden olur. Bu tıpkı bir reflü hastalığı gibi asit yetersizliğine ve asidik ağız kokusuna yol açar.
Hamilelikte neden daha kötü ağız kokusu olur?
Kadın döngüsündeki hormon dalgalanmaları da adet döneminden kısa bir süre önce hamile olmayan kadınlarda rahatsız edici nefeslere neden olabilir. Bununla birlikte, tüm kadınların yarısı hamilelik sırasında ağız kokusundan şikayetçidir. Bu, muazzam hormonal değişikliklerle açıklanabilir. Bunlar ayrıca ağız mukozasını da etkiler ve sıklıkla diş eti iltihabı olarak da bilinen periodontitise neden olur. Diş etleri şişer, daha sık kanar ve diş eti cepleri büyür. Bunlar sırayla bakterilerin çoğalması için en uygun fırsatı sunar. Hamile olan kişi veya etrafındakiler rahatsız edici, uzun süreli ağız kokusu fark ederse, tedavi edilmeden periodontitis gelişebileceğinden diş hekimi ziyareti önerilir.
Çocuklarda ve bebeklerde ağız kokusuna ne sebep olur?
Bebekler ve çocuklar da ağız kokusundan muzdarip olabilir. Çoğu durumda bu, ağız hijyeni eksikliğinden kaynaklanır, çünkü birçok çocuk diş fırçalamayı son derece rahatsız edici bulur ve ebeveynleri bunu yalnızca sınırlı bir ölçüde tolere eder veya kendileri tam olarak yapmazlar. Çocuklukta diş çürümesi nadir değildir ve ağız kokusuna neden olabilir. Çocuklar enfeksiyonlara yetişkinlerden çok daha duyarlı olduklarından, solunum yolu hastalıkları veya bademcik iltihabı ağız kokusunun daha yaygın nedenleridir. Küçük çocukların burunlarına sokmaktan hoşlandığı yabancı cisimler de iltihap yabancı cismin etrafına yayıldığı için kokuşmaya başlayabilir. Bebeklerde ağız kokusu, ilk süt dişlerinin sürmesinden kaynaklandığı için diş çıkarma sırasında yaygın ve zararsızdır ve tükürük üretimini arttırır. Bu, bakterilerin taşınabileceği ve parçalanabileceği anlamına gelir.
Yirmilik diş ameliyatından sonra neden ağız kokusu geliyor?
Yirmilik dişin çekilmesinden ve diğer diş çekimlerinden sonra birçok hasta ağız kokusunun arttığını fark eder. Bu birkaç faktörden kaynaklanmaktadır. Bir yandan, artık yiyecekler açık yaralara takılabilir ve böylece bakterileri çekebilir. Ek olarak çiğneme kabiliyeti ve dolayısıyla tükürük akışı da azalır, çünkü diş çekildikten sonraki ilk birkaç gün içinde hastalar genellikle çok az ve her şeyden önce sadece sıvı yiyecekler yemelidir. Son olarak, yara bölgesindeki diş hijyeninin daha zor olduğu belirtilmelidir, bu nedenle bakteriler engellenmeden birikebilir.
Diyet yapmak ağız kokusuna neden olabilir mi?
Şeker hastalarında kullanılabilir şekerlerin eksikliği ağız kokusuna yol açabilir, çünkü beynin beslenmesi için karbonhidratlara ihtiyacı vardır. Ancak eğer vücut karbonhidrat almıyorsa veya alınan şekerleri kullanamıyorsa, karaciğer alternatif bir enerji kaynağı olarak yağ asitlerinden keton cisimleri oluşturur. Bunlar nefeste keskin, meyvemsi bir aseton kokusu sağlar. Diyabete ek olarak, diyetler de aşırı keton cisimlerine neden olabilir. Bunlar arasında, insanların çok uzun süre yemek yemediği ve vücudun şeker rezervlerini tükettiği oruç tedavileri ve keto veya düşük karbonhidratlı diyetler yer alır. İkincisi, etkilenenlerin karbonhidrat alımından kaçındığı beslenme biçimlerini belirtir.
Ağız kokusuna karşı ne yapabilirim?
Çoğu durumda ağız kokusu kötü ağız hijyeninin bir sonucu olduğundan, dişlerin ve dilin kapsamlı bir şekilde temizlenmesi ağız kokusuna karşı mücadelede yardımcı olacaktır. Diş hekimleri dişlerinizi günde iki kez, tercihen elektrikli diş fırçasıyla ve üç ila dört dakika fırçalamanızı önerir. Dilin kaplanması sıklıkla ağız kokusuna yol açtığından, dilin temizlenmesi de ağız kokusu için özellikle önemlidir. Bu, dili bir diş fırçası veya özel dil kazıyıcılarla fırçalayarak yapılabilir. Diş hekiminde altı ayda bir kontrol ve profesyonel diş temizliği de ağız kokusu riskini azaltır. Diş telleri ile veya takma dişlerde bakteriler sıklıkla çoğaldığı için bunların hijyenine dikkat edilmelidir. Ağız gargaraları, özellikle diş çekimi sonrası ağız kokusu için de yardımcı olabilir. Hem dezenfekte edici gargaralar hem de gargara olarak adaçayı ağız kokusunu iyileştirebilir.
Ağız kokusu, ağız kuruluğu nedeniyle gelişirse, artan sıvı tüketimi bakterileri temizleyebilir. Etkilenenler ayrıca birkaç damla limon suyu veya sakız ile tükürük akışını uyarabilir.
Ağız kokusuna neden olan alışkanlıkların ortadan kaldırılması, ağız kokusuna karşı bir başka önlemdir. Kahve, alkol, sigara, sarımsak, soğan ve pırasa klasik suçlulardır ve bu nedenle yalnızca ölçülü olarak tüketilmelidir.
Ağız kokusunu gidermek için evde ne yapabilirim?
Ağız kokusu için tipik ev ilaçları; kabartma tozu ve yağ ile gargara yapmayı da içerir. İkincisi ile, ağzınıza bir kaşık dolusu soğuk preslenmiş yağ (örneğin susam, zeytin veya hindistancevizi yağı) koyun ve yağı birkaç dakika dişlerinizin arasında hareket ettirin. Bunun kokuları nötralize ettiği ve ayrıca plaktan bir miktar koruma sağladığı söylenir. 100 ml su içinde üç damla çay ağacı yağı çözeltisi de antibakteriyel etkiye sahip olabilir ve ferah bir nefes verebilir.
Hangi yiyecekler ağız kokusuna olumlu etki eder?
Tükürük akışını uyaran ve böylece ağız kokusunu azaltan limonun etkisine ek olarak, ağız kokusunu iyileştirdiği söylenen başka yiyecekler de vardır. Bunlara özellikle sarımsak kokusuna yardımcı olması beklenen anason, mercanköşk, nane, rezene ve maydanoz dahildir. Bu bitkilerden herhangi birini birkaç dakika çiğnemelisiniz. Uçucu yağlar ve yeşil bitki pigmenti olan klorofil, kokuları nötralize eder. Zencefil kökünün uçucu yağları da ağız kokusunu gidermede kullanılır. Bunun için zencefil çayı veya saf zencefil dilimleri alabilirsiniz. Siyah ve yeşil çayın da ağız kokusuna iyi geldiği bilinir.
